باتری ups چیست؟
در زندگی امروزی وسایل الکترونیکی و به صورت کلی وسایلی که برای کار از نیروی برق استفاده می کنند نقش جدی در زندگی همه ما دارند. اما استفاده از شبکه برق شهری، همیشه به راحتی انجام نمی‌گیرد و ممکن است با چالش هایی مواجه شود. مشکلاتی مانند تغییر ناگهانی ولتاژ یا فرکانس برق شهری یا قطع شدن آن.
در دنیای پیشرفته امروز، تکنولوژی دستگاه های الکترونیکی هر روز ارتقاء پیدا می کنند و همزمان با این ارتقاء حساسیتشان نسبت به نیروی برق نیز افزایش می‌یابد.
باتری ups برای مقابله با تغییرات و مشکلات احتمالی در سیستم برق شهری درست شده است. این باتری ها به منظور تامین مستمر و ثابت انرژی برق، برای دستگاه های حساس به اختلالات موجود در شبکه برق شهری طراحی و تولید شده‌اند.
در واقع ساختار این وسیله به گونه ای طراحی شده است که همیشه میزانی از انرژی را برای تامین نیاز وسایلی که به آن متصل هستند، در خود ذخیره می کند و در موقع لزوم اینورتر انرژی باتری را تبدیل به ولتاژ متناوب می کند و در اختیار مصرف کننده ها می گذارد.
باتری ups به چند دسته تقسیم می‌شود؟
به طور کلی باتری های ups به چهار دسته کلی به شرح زیر تقسیم می شوند:
- باتری سرب اسید
- باتری نیکل کادمیوم
- باتری لیتیوم یون
- باتری سیلور آلکالین
معرفی انواع باتری ups
در ادامه به بررسی هر یک از انواع باتری ups می‌پردازیم. باتری ها در سیستم یو پی اس وظیفه ذخیره انرژی را بر عهده دارند.
باتری سرب اسید
این مدل از باتری ها را میتوان از جمله قدیمی ترین باتری های قابل شارژ دانست که امروزه به دلیل مزایای بسیاری که دارند، به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. این مدل از باتری ها خود به دو نوع باتری سرب اسید خشک و باتری سرب اسید تر تقسیم می شوند.
در این نوع از باتری ها با قرار گرفتن دو الکترود در مایع اسید، جریان الکتریکی برقرار می شود. به دلیل توانایی تولید این باتری ها در ظرفیت ها و ابعاد مختلف، به صورت گسترده در محیط های اداری و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. باتری های اسیدی در بازار ایران با برندهای متنوعی عرضه می شوند. باتری یورونت یکی از شناخته ترین باتری های یو پی اس در بازار ایران است. باتری های دیگری مانند، لانگ، ولتامکس، هیتاکو، ایبیزا و … نیز هستند. اما یورونت شناخته شده تر است.
باتری نیکل کادمیوم
باتری های نیکل کادمیوم را میتوان دارای یک ویژگی شاخص در میان انواع باتری ups دانست و آن هم وزن کم این باتری ها است. همین امر موجب شده است تا این نوع از باتری ها به منظور تامین انرژی وسایل الکترونیکی قابل حمل مورد استفاده قرار گیرند.
باتری لیتیوم یون
باتری های لیتیوم یونی نوعی از باتری های قابل شارژ هستند که با استفاده از یون های لیتیوم و تخلیه بار از الکترود منفی به الکترود مثبت جریان را برقرار می سازند. در سال های اخیر این باتری ها در زمینه های مختلف مورد استفاده قرار گرفته اند به خصوص در زمینه های هوافضا و نظامی.
باتری سیلور آلکالاین
این مدل از باتری ها قابلیت این را دارند که در کنار وسایل الکترونیکی نصب شده و نیروی برق را در خود ذخیره کنند. همچنین این قابلیت را دارند که در اشکال و اندازه های مختلف و در ولتاژ های متفاوت تولید شده و مورد استفاده قرار گیرند. متداول ترین نمونه این باتری ها را میتوان باتری های قلمی و نیم قلمی شارژی دانست که مطمئنا بارها تا به امروز از آنها استفاده کرده‌اید. معمولا در استفاده از این باتریها بیان می‌شود در زمانی که قصد استفاده از آنها را ندارید، از داخل دستگاه خارجشان کنید.
مزایا و معایب نمونه های مختلف باتری ups
باتری های ups بر اساس شرایط مورد استفاده، هرکدام در جایگاه خود قابل بررسی اند و دارای مزایا و معایبی هستند که هر فرد با توجه به شرایط و موقعیتی که می خواهد از آنها استفاده نماید، باید این موارد را مد نظر قرار دهد.
به عنوان مثال یکی از مزایای اصلی باتری های سرب اسید را میتوان این مورد دانست که انواع مختلف آن نیاز به نگهداری و تعمیرات نداشته و بدون هیچ نگرانی میتوان آنها را مورد مصرف قرار داد و تنها با یک تمیز کردن ساده، در حوزه های مختلف به خصوص حوزه های مهندسی مورد استفاده قرار می گیرند.
مزیت نسبی باتری های نیکل کادمیوم را میتوان ظرفیت اسمی در نرخ شارژ بالا دانست. البته که همین امر باعث قیمت بالاتر آنها نسبت به باتری های دیگر شده است.
در مورد مزیت اصلی باتری ups لیتیوم یونی، میتوان به این مسئله اشاره کرد که این باتری ها نسبت به ولتاژی که تامین می کنند حجم و وزن کمتری دارند و استفاده از آنها نسبت به دو مدل قبلی راحت تر است اما در برخی موارد نگهداری آنها دشوار است.
مزیت مورد توجه در مورد باتری های سیلور آلکالاین را میتوان اندازه بهینه و مورد استفاده و همچنین قابلیت نصب آنها روی وسایل برقی دانست اما معمولا استفاده از آنها با این چالش روبروست که ممکن است به مرور زمان دچار واکنش های شیمیایی شوند.
ولتاژ باتری های ups
ولتاژ باتری های ups دامنه بسیار گسترده ای را تحت پوشش قرار می دهد و این موضوع به دلیل گستردگی استفاده از این مدل باتری هاست. در واقع این باتری ها از نمونه هایی با ظرفیت 1.5 ولت تا نمونه های مورد استفاده در کاربرد های صنعتی و نظامی را شامل می شوند. انتخاب ولتاژ و ظرفیت مناسب برای کاربرد مورد نظر باید با توجه به نوع استفاده و تعداد وسایلی که قرار است از باتری مورد نظر انرژی بگیرند تعیین شود. در بعضی مواقع استفاده نادرست موجب باد کردن باتری می شود.
استاندارد باتری ups
باتری های ups به دلیل تولید انبوه و استفاده های متنوع و متفاوت باید استاندارد های موجود و مربوط به زمینه کاری خود را نیز رعایت کنند که معمولا این مسئله در بخش کنترل کیفیت کارخانه ها مورد بررسی قرار می گیرد. برای مثال استاندارد مقاومت در برابر دما و یا اثربخشی الکترولیت، نمونه‌ای از این موارد هستند.
برندهای معروف باتری در بازار ایران
باتری هایی که به طور واقعی تولید داخل باشد بسیار محدوذ است و بیش از 95 درصد بازار باتری ups کشورمان در اختیار شرکت های چینی است و عمدتا به صورت قاچاق از مرزهای جنوبی وارد می شود. بخش اندکی از بازار شامل باتری های ویتنامی، تایوانی، ایتالیایی و …. می شود. از برند های معروف باتری خارجی در ایران میتوان یورونت، ایبیزا، رستارسولا، لانگ، فیام و …. نام برد. قیمت ها برای هر کدام از آنها متغییر است و شرکت ها در ظرفیت مختلف محصولات خود را روانه بازار کرده اند.